Malaria: de feiten op een rij

Je gaat op reis naar een tropisch oord waar malaria voorkomt, je gaat naar de GGD en krijgt een recept voor malariaprofylaxe mee. Je gaat even googlen over malaria en misschien word je onnodig bang gemaakt voor die muggen. Ik zal je in deze blogpost informatie geven over wat malaria nou is, hoevaak het voorkomt en wat de symptomen en behandeling van malaria zijn.

Wat is malaria?

Men dacht vroeger dat je malaria kreeg van de slechte lucht, vandaar de naam “mal aria” dit betekent namelijk slechte lucht in het Latijn. Het is niet de mug die je ziek maakt, maar het is de parasiet die het bij zich draagt. De parasiet behoort tot de soort: Plasmodium en er bestaan sinds kort 5 soorten van deze parasiet. Dit betekent dat er ook 5 soorten malaria soorten bestaan. Alleen een vrouwtjes mug kan deze parasiet bij zich dragen en dus overbrengen. De asexuele vorm van de parasiet wordt bij jouw geinjecteerd door de mug. In je lever ontwikkelt de parasiet zich in levercellen. Deze cellen gaan verder groeien en de stoffen die hieruit voortkomen kunnen je rode bloedcellen infecteren. Hierdoor zul je ziekteverschijnselen gaan vertonen. De parasiet kan zich erg snel voortplanten en in 14 dagen kunnen er wel 250 miljoen ‘afstammelingen’ van de parasiet in je bloed rond dwalen.

2 van de 5 soorten malaria is chronisch van aard en je kan hierdoor later op een moment weer een acute malaria aanval krijgen. De meest voorkomende soort is malaria tropica, in 50% van de gevallen gaat het om deze acute soort. Dit is ook gelijk de gevaarlijkste wanneer het niet snel behandeld wordt. Deze is overigens niet chronisch.

Hoe vaak en waar komt het voor?

Malaria map via Wikimedia Commons.
Zoals je op de kaart ziet, komt het best vaak voor. Dit betekent overigens niet dat je in elk land en in elk gebied malariaprofylaxe hoeft in te nemen. Er raken per jaar ongeveer 300 miljoen mensen besmet met malaria en er sterven 1 á 2 miljoen mensen aan de gevolgen hiervan. Dit zijn voornamelijk kinderen in Afrika, vanwege de slechte voorzieningen die daar zijn.
Wanneer je wilt weten of malaria voorkomt op jouw vakantiebestemming en welke maatregelen je moet treffen kun je het beste kijken op de site van het LCR. Dit is het landelijk coördinatiecentrum reizigersadvisering. Je kiest het land waar je naartoe gaat en krijgt gelijk een overzichtje van welke ziektes er zijn. Ze updaten ook vaak met nieuws over bepaalde uitbraken van ziektes en je kunt hier ook gecertificeerde vaccinatie adressen vinden in jouw omgeving.
De kaarten per land zijn inmiddels ook op websites gezet van bepaalde vaccinatie centra. Op Vaccinatiesopreis kun je per land ook zien welke malariapillen/maatregelen nodig zijn, deze kaarten zijn afkomstig van het LCR.

Help ik voel me ziek, heb ik malaria?

De symptomen van malaria zijn eigenlijk met griep te vergelijken. De eerste verschijnselen zijn namelijk koorts, vermoeidheid, hoofdpijn en spierpijn. Je kan ook koude rillingen ervaren, maar dit hoeft niet altijd. Kenmerkend zijn de koortsaanvallen die regelmatig of onregelmatig voorkomen. De tijd totdat je ziek wordt, ook wel incubatietijd genoemd, kan wel 4 weken zijn bij een malaria besmetting. Wees daarom wel alert op deze verschijnselen wanneer je in een malariagebied bent geweest, ook als je netjes malariapillen hebt geslikt. Het kan nooit kwaad om even de huisarts te bezoeken wanneer je twijfelt over je griepverschijnselen. Wanneer de huisarts ook twijfelt kan hij een bloedtest laten uitvoeren waarbij je snel de uitslag weet.
De behandeling kan erg verschillend zijn. Er zijn veel middelen die werken tegen malaria. De malariapillen die je bijvoorbeeld inneemt voor het voorkomen van malaria, kunnen in een hogere dosering ook als behandeling gebruikt worden.

In mijn volgende blogpost zal ik meer ingaan op de malariaprofylaxe en anti-malariamaatregelen. Ik zal ook mijn eigen ervaringen met deze middelen meenemen. Neem jij altijd braaf je malariatabletjes of tref je andere maatregelen?

Als laatste nog een paar weetjes:

• Er is (nog) GEEN vaccin voor malaria beschikbaar (ik heb wel eens iemand horen zeggen dat hij gevaccineerd was tegen malaria).
• Kinine is een stofje in tonic en bitterlemon, dit werd vroeger als behandeling voor malaria gebruikt.
• Mensen die in een malariagebied wonen kunnen immuun worden, maar kunnen dit ook weer verliezen wanneer zij voor een lange tijd weer uit het gebied vertrekken.
• Muggen komen af op zweet en komen dus niet af op je lekkere bloed.
  
• In 2014 zijn er 276 mensen geregistreerd met malaria in Nederland

Foto mug: Flickr